Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog stort een Duits gevechtsvliegtuig neer op een IJslandse gletsjer. In 1999 zet het Amerikaanse leger een zoektocht op naar het wrak omdat het wellicht een grote schat aan goudstaven bevat. Dit alles gebeurt in het geheim vanuit de Amerikaanse basis daar. Per toeval stuit een IJslandse jongen op zijn sneeuwscooter op deze geheime operatie. Koelbloedig wordt hij door soldaten uitgeschakeld en voor dood achter gelaten in een gletsjerkloof. Vlak voordat gebeurde had hij telefonisch contact met zijn zus Kristin en vertelde dat hij het Amerikaanse leger bij een vliegtuigwrak zag. Als hij niets meer van zich laat horen gaat ze op zoek naar hem. Langzaam wordt duidelijk dat er iets bijzonders in het vliegtuig moet zitten en Kristin moet vluchten voor haar leven. Spanning wordt heerlijk opgebouwd en tot het eind weet je niet wat er zo belangrijk is voor de Amerikanen om in het geniep en gewelddadig hun operatie te volbrengen. De bekende IJslandse thrillerauteur (1961) ontving meerdere prijzen voor zijn werk, onder meer de Glasnyckeln. Verberg tekst

Om te beginnen: ik las de roman in één ruk uit. Het is dus verslavend proza. En er zitten meer van die typisch Indridason-ingrediënten in zijn debuut. Ik noem er drie.

Ten eerste: zijn natuurbeschrijvingen zijn zo levensecht dat je het gewoon thuis op de bank met de verwarming aan tóch steenkoud krijgt. Een sfeer van snijdende wind, mist, alles bedekkende stuifsneeuw, somberheid en totale duisternis, die zowel buiten als vaak ook binnen in de IJslandse huizen heerst. In 'Operatie Napoleon' luiden zijn eerste twee zinnen: 'Op de gletsjer woedde een sneeuwstorm. Hij zag geen hand voor ogen, kon het kompas in zijn hand nauwelijks ontwaren'.

Ten tweede: Indridason is naast auteur ook historicus en voert zijn lezers graag terug in de geschiedenis, vooral naar de nazi-tijd of de daaropvolgende Koude Oorlog. Hoe wereldgebeurtenissen op dit geïsoleerde eiland met zijn circa 300.000 inwoners hun weerslag vonden, is vaak op zich al interessant om te lezen.

Ook in 'Operatie Napoleon' start het verhaal in 1945. Het einde van de Tweede Wereldoorlog nadert en een bommenwerper stort neer op een afgelegen gletscher in IJsland. Aan boord, merkwaardig genoeg, zowel Duitse als Amerikaanse militairen. Eentje durft het aan het wrak te verlaten, wil niet kalm afwachten tot de dood arriveert. "Hij was tot op het bot verkleumd en zijn voetstappen werden steeds moeizamer. De storm nam zo mogelijk in hevigheid toe." Aan zijn arm heeft hij een koffertje vastgeketend met een ketting. Welk geheim draagt hij met zich mee?

Na deze koude flashback speelt het verhaal in 1999 verder, in het heden dus, want dat was het jaar van verschijning van dit debuut. Onverwacht is op moderne satellietbeelden te zien dat het oude volledig ondergesneeuwde vliegtuigwrak weer tevoorschijn komt. Paniek breekt uit bij degenen die weten wat de lading was.

Daarmee komen we op ingrediënt drie: een toegankelijk opgetekend plot. Waar kleine privé-levens van de hoofdkarakters mooi verbonden worden aan de grotere wereldgebeurtenissen.

Dit boek is zo een aardige vingeroefening geweest voor de inmiddels beroemde schrijver uit IJsland. Maar 'Operatie Napoleon' mist nog wel de ingenieuze scherpte van zijn latere werk. De plotontwikkeling is te rechtlijnig en te simpel. En de ongehoord grote moed van hoofdpersoon Kristín tart de realiteitszin en dat doet af aan de geloofwaardigheid van dit verhaal.

Inspecteur Erlendur - die norsige, melancholieke en psychologisch goed doordachte creatie die Indridasons boeken tegenwoordig kleur geeft - ontbreekt in 'Operatie Napoleon' nog.

oordeel

Vingeroefening is wel al verslavend en bitter koud.

Vert.Jan Willem Reitsma. Q; 302 blz. € 19,99.

Verberg tekst