In Pieter Aspes elfde misdaadroman, Onder valse vlag, dirigeren op hol geslagen hormonen grotendeels het doen en laten van zijn hoofdpersonages. In die mate zelfs, dat je bij momenten meer van een zedenroman dan van een thriller zou kunnen spreken. Toch blijft het boek spannend genoeg om opnieuw van een voltreffer te mogen spreken.

Het start allemaal erg vertrouwd. Commissaris Pieter Van In maakt zich samen met zijn echtgenote, onderzoeksrechter Hannelore Martens, op voor een intiem ochtendlijk dineetje in de eigen tuin, wanneer inspecteur Versavel de rust verstoort met de melding dat er aan de Damse Vaart een familiedrama is gebeurd. Wilfried Traen, directeur van een bedrijf dat computers recycleert, heeft zich verhangen. Zijn vrouw en dochter zijn doodgeschoten, zijn zoontje met een hamer doodgeslagen. Niet veel later wordt in een penthouse aan zee een exclusieve callgirl vermoord. Van In, die van bij het begin twijfelt aan de zelfmoordhypothese, knoopt een en ander aan mekaar en zit al gauw op het juiste spoor. Maar hij wordt al even snel een halt toegeroepen door zijn 'meerderen en beteren'. De staatsveiligheid blijkt immers op het spel te staan.

Maar goed ook, want op emotioneel vlak is rondom Van In intussen de hel losgebroken. Versavel beleeft een seksueel avontuurtje dat hem bijzonder zuur zou kunnen opbreken. Hannelore voelt zich, ondanks een geruststellende biopsie, nog altijd niet goed in haar vel en zoekt zowaar, net als bijna ieder ander personage in het boek, vertroosting in de drank. En of dat alles nog niet genoeg is, tikt inspecteur Carine Neels' biologische klok zodanig hard, dat zij tot het uiterste wil gaan opdat de door haar aanbeden Van In bij haar een kind zou verwekken.

Aspe koos voor 'Onder valse vlag' voor een heldere en rechtlijnige plot, wat de vaart van het boek ontegensprekelijk ten goede komt. Voeg daar nog zijn cynische humor, zijn 'je m'enfoutisme' en zijn liefde voor zijn, nochtans zeker niet volmaakte, hoofdpersonages aan toe, en je kan maar één conclusie trekken: Pieter Aspe staat scherper dan ooit.

Verberg tekst

En dan is er de elfde Pieter Aspe, Onder valse vlag. Al vanaf de eerste bladzijde weten we waar we aan toe zijn: "Het wordt hoog tijd dat we onthaasten", zegt de Brugse commissaris Van In tegen zijn vriendin onderzoeksrechter Hannelore Martens terwijl ze in de tuin genieten van de ochtendkoelte. Van dat onthaasten komt maar weinig in huis. Aan de Damse Vaart worden in een dure villa de vrouw en de twee kinderen van Wilfried Traen dood aangetroffen. De man leidt een bedrijfje dat oude computers recycleert. Even later wordt ook Traen zelf dood aangetroffen, opgehangen. Heeft hij eerst zijn gezin uitgemoord en daarna zelfmoord gepleegd? Of is hij ook vermoord? Van In weet het niet zo goed en hij gaat twijfelen als hij hoort dat Traen in antiglobalistische kringen geen onbekende is en een callgirl beweert dat hij haar heeft ingehuurd voor een triootje met een West-Vlaamse minister. De zaak wordt nog vreemder als een drinkebroer de moorden gaat opbiechten. Na een tijdje wordt duidelijk dat Onder valse vlag meer is dan een gewoon politieverhaal: langzaam verglijdt Aspe naar een milde vorm van spionageroman. Mild en soft is het overigens over de hele lijn: zowel de seks als het geweld en de ruzies tussen Hannelore en van In. De spanning houdt hij er op twee manieren in. In de eerste plaats tracht je natuurlijk te weten te komen wie wat en waarom heeft gedaan. En dan zijn er de persoonlijke lotgevallen van de personages zelf. In een voorgaande aflevering liet Aspe in het midden of Hannelore nu al dan niet kanker had, nu is Versavel aan de beurt. Hij heeft een one-night-stand gehad met een beeldmooie jongeman en vreest dat hij besmet is geraakt met het HIV-virus. Voorts komen we iets meer te weten over de eerste vrouw van Van In en ziet de tweeling hun ouders wel heel erg weinig. Je zou bijna gaan spreken van kinderverwaarlozing. De misdaadsoap is perfect gedoseerd. En natuurlijk zijn er de knipoogjes en de Aspeaanse vergelijkingen: "Versavel die het woord 'neuken' in de mond nam, het was bijna hetzelfde als Bin Laden het onzevader horen opdreunen."

Of Aspe ook zo'n zwart-wit toestel heeft dat kleuren tovert? Kijk maar eens op bladzijde 258 hoe snel Carine met Van In naar Brussel rijdt. Op een kwartier van Nevele naar Brussel... Ja, ze is verliefd en dan krijg je vleugels.

Verberg tekst

Toen Pieter Aspe een paar jaar geleden aankondigde dat hij het publicatietempo van zijn thrillers over Van In en Versavel zou opvoeren, hield ik mijn hart vast. De delen die toen verschenen, zoals Blauw bloed of Dood tij, waren niet meteen de beste uit de reeks omdat de plots vaak te ondoorzichtig waren. Zou Aspe nog genoeg inspiratie hebben om twee boeken per jaar te publiceren?

Blijkt nu dat Aspe een tweede adem heeft gevonden. Voor Zoenoffer ontving hij vorig jaar de Hercule Poirotprijs en ook De vijfde macht, de tiende in de reeks, was een stap vooruit. En alweer is er een nieuw boek: Onder valse vlag. Wellicht de beste politieroman die hij totnogtoe publiceerde.

Het verhaal zet stevig in met een gezinsdrama: een man vermoordt vrouw en kinderen en pleegt daarna zelfmoord. Even later wordt een dure callgirl vermoord teruggevonden in haar flat aan zee. Van In en Versavel onderzoeken beide drama's en ontdekken raakvlakken. Uiteindelijk draait het allemaal rond internationale bedrijfsspionage en ook het antiglobalisme speelt een rol. Aspe werkt zijn plot helder uit en heeft een aantal leuke wendingen in petto. Maar de echte sterkte van het boek zit in de personages en hun onderliggende verhoudingen. De relatie tussen Van In en zijn vrouw, onderzoeksrechter Hannelore Martens, komt zwaar onder druk te staan nadat hij haar een totaal fout compliment heeft gegeven. Zij overweegt overspel. Hij krijgt dan weer af te rekenen met een agente die al een tijdje haar kans afwacht om hem in bed te lokken. Met Versavel gaat het van kwaad naar erger na een one night stand met een blonde Germaan die seropositief is.

De dialogen zijn vaak spetterend, de observaties mooi en de onderkoelde humor soms erg grappig. Nog steeds vloeit de Duvel rijkelijk en is Van In het levende bewijs dat een man om de paar seconden aan seks denkt. Onder valse vlag verveelt geen moment, omdat het veel evenwichtiger is geschreven dan veel van zijn vorige boeken. Personages, plot, stijl, humor, spanning: Aspe heeft het in dit boek fraai onder controle.

De prijs voor het idee van het jaar moet gaan naar Piet Teigeler voor Het dwaalspoor. Teigeler werkt aan een reeks Antwerpse politieromans, maar dit boek valt daarbuiten. Het bouwt voort op Het dwaallicht van Willem Elsschot. Daarin gaat Frans Laermans met drie Afghaanse zeelui op zoek naar Maria van Dam. Ze vinden haar niet, zodat ze in een café belanden, waar ze zwaar aan het filosoferen slaan. Maria van Dam is wellicht het beroemdste onzichtbare personage uit de Vlaamse literatuur. Die leemte heeft Teigeler willen opvullen. Nochtans komt ze maar eventjes in beeld, want al bij de opening van het verhaal blijkt ze vermoord te zijn.

Het begin van de roman is erg leuk. We ontmoeten niet alleen Frans Laermans en zijn Fine opnieuw, maar ook Kareltje de Keizer, de jongen met het waterhoofd uit Elsschots roman Een ontgoocheling. Laermans heeft ondertussen Het Wereldtijdschrift van Boorman overgenomen en De Keizer is zijn assistent geworden. Teigeler beschrijft accuraat de sfeer van het vooroorlogse Antwerpen -- het verhaal speelt zich af in 1938.

Maar er schort iets aan dit boek. De plot is gezocht en absoluut ongeloofwaardig. Teigeler doet erg veel moeite om een verhaal over spionage en oorlogsdreiging te bedenken, met vrouwelijke spionnen annex barmeisjes, geheime tekens, persoonsverwisselingen, nachtelijke achtervolgingen, MI5, de Abwehr, het VNV en Rex, maar hoe meer elementen Teigeler in het verhaal betrekt, hoe onrealistischer het wordt. Ook de reden waarom Laermans bijna geobsedeerd is door Maria van Dam is ongeloofwaardig: hij wil namelijk een ,,smerig soort relatie vaststellen tussen haar en de drie zeelui zodat hij de reder van de Afghanen kan afpersen''.

Stan Lauryssens debuteert als thrillerauteur met Zwarte Sneeuw en het is meteen een schot in de roos. Eerder schreef hij al biografische boeken over nazikopstuk Eichmann, Salvador Dalí en Maria Nys, de Vlaamse vrouw van Aldous Huxley. Zelf heeft Lauryssens geen vlekkeloze reputatie, want hij zat ooit in een Spaanse gevangenis en sjoemelde met kunst. Maar het leverde hem wel stof op voor een hoogst originele thriller, die het niet zozeer van de spanning moet hebben maar wel van de hilarische dialogen tussen de leden van de Antwerpse politie. Die gesprekken gaan alle richtingen uit, van grove seksistische moppen over de heikele politieke situatie (een van de politiemensen is een Vlaams Blokker) tot uiteenzettingen over kunst en seriemoordenaars. Want in Antwerpen loopt er een rond, zo blijkt. Er wordt een lijk uit een dok opgevist en een vrouw die zich specialiseerde in het kopiëren van beroemde schilderijen, wordt vermoord. Meestal verkocht ze die kopieën aan de eigenaars, die het duplicaat aan de muur hingen en het origineel in een safe bewaarden.

Max Maes vindt dat kunst vooral dient om met veel winst te verkopen. Dus probeert hij een slager uit Geel ervan te overtuigen dat hij zijn zwart geld het best in kunst kan beleggen. Dan is er ook nog Popolino, een megalomane gangster die ervan droomt om een BV te worden wanneer een journalist zijn ruige levensverhaal wil optekenen.

Lauryssens maakt er een potje van, maar wel een erg plezierig potje. Echt leven doen de personages niet, en de slapstick is nooit ver weg. Lauryssens chargeert en overdrijft, wisselt intimistische, bijna filosofische stukken af met absurde dialogen. Hij is niet vies van een griezeleffect, niet bang van een bloederige scène en niet afkerig van een gore mop. Toch heeft Zwarte sneeuw een wonderbaarlijke eenheid van toon. Er wordt een serie beloofd, dus dat belooft.

De aap van God herschoolt Flor Daens zich van hoofdboekhouder met een gevangenisverleden tot succesvol Rubensimitator. Hij verdient behoorlijk geld als levende kopie van het beroemde standbeeld van Rubens op de Antwerpse Groenplaats. Ooit zat hij in de gevangenis wegens fraude. De buren hadden de lotto gewonnen en zijn vrouw kon het niet verdragen dat hun bankstel mooier was. Dus moest Flor op een illegale manier aan geld geraken. Maar zijn vrouw pleegde zelfmoord en Flor verdween in de gevangenis.

Nu gaat het hem behoorlijk voor de wind, ook omdat hij zijn jeugdliefde Laura weer heeft ontmoet. Dan is hij als levend standbeeld getuige van een ontvoering. De ontvoerde is de dochter van de vroegere buren, die ondertussen een bekend fotomodel is geworden. De Russische maffia zou ermee te maken hebben. Flor bedenkt een plan om eindelijk rijk te worden. Hij zal proberen het losgeld in te pikken.

Het eerste deel van De aap van God is erg goed en grappig. Met veel plezier lees je over Flors nieuwe carrière, de lichtjes ontregelde vrienden die hij leert kennen in het onderkomen pension waar hij logeert, onder wie een klassieke would-be dichter (het zou een pink poet kunnen zijn). Het niveau van zijn L-trilogie ( Limousine, Louisiana, Luwte ) haalt Conrad in dit boek niet. Wel is De aap van God speels en ironisch met, het moet gezegd, een intrigerend kaftontwerp.

Verberg tekst

Het elfde 'Van In & Hannelore'-mysterie neemt ondanks het voornemen van beide hoofdpersonages zich te 'onthaasten' een hoge vlucht vanaf de eerste pagina's. Versavel brengt het duo op de hoogte van een familiedrama waarbij in een dure villa aan de Damse Vaart de vrouw en de twee kinderen van Wilfried Traen, directeur van een gerenommeerd bedrijf dat computers recycleert, dood worden aangetroffen. Wat later wordt ook Traen dood teruggevonden. De omstandigheden wijzen in de richting van zelfmoord, en dit vermoedelijk nadat hij zijn gezin eigenhandig om het leven heeft gebracht. Van In heeft evenwel zijn twijfels en sluit niet uit dat ook Traen werd vermoord. Nauwelijks is het onderzoek ingezet of op het terras van een penthouse in Blankenberge wordt een luxe callgirl vermoord. Naarmate de commissaris en zijn vriendin de onderzoeksrechter zich in de omstandigheden verdiepen, blijkt dat een link tussen beide gebeurtenissen niet valt uit te sluiten. Hoewel de spontane bekentenissen van een plaatselijke drinkebroer en het opduiken van een mysterieuze Amerikaan verblijvend in Brugge de zaken er aardig complex op maken.
Pieter Aspe ontgoochelt zelden en vergast zijn schare lezers (ondertussen is onomstotelijk bewezen dat hij de meestgelezen mis-daadauteur in Vlaanderen en Nederland is) ook nu weer op zijn gewaardeerde mix van humor en spanning. Een intrigerende plot, die deze keer meer met spionage dan met passionele of ver--mo-gensdelicten te maken heeft, zorgt voor spanning die aan de hand van een meesterverteller tot het einde wordt volgehouden. De wis-selende stemmingen en perikelen van de ons ondertussen genoegzaam bekende hoofdpersonages houden bovendien onze nieuwsgierigheid op stuk van het human intrestaspect gaande. Het ziet er naar uit dat Pieter Aspe een geslaagde combinatie tussen misdaad- en Big Brother-toestanden heeft weten bewerkstelligen. Een mengeling die alvast een gouden soap oplevert. [Staf Schoeters] Verberg tekst

Een vrije dag van inspecteur Van In en zijn vriendin Hannelore wordt verstoord door de ontdekking van een driedubbele moord. Een directeur van een groot bedrijf heeft zijn gezin uitgemoord en zelfmoord gepleegd. Van In en zijn rechterhand Versavel ontdekken al vlug dat er meer aan de hand is en komen op het spoor van enkele louche figuren. Al de elfde detectiveroman (sinds 1995!) van de Vlaamse auteur Aspe met Van In en Versavel in de hoofdrol. Zoals gewoonlijk is de soms vergezochte intrige (internationale spionnen in Brugge, moorden aan de lopende band) ondergeschikt aan de vertrouwde sfeer die het boek ademt. Van In blijft Duvels drinken, heeft problemen met de vrouwen en Versavel vreest voor aids. Aspe blijft een plezier om te lezen. Paperback, normale druk.